درباره پیشنهاد ایران به سازمان شانگهای برای تاسیس بانکی برای مقابله با تحریم‌ها

به گزارش شهرآرانیوز؛ به گفته مهدی صفری، اگر این ایده عملیاتی شود، می‌تواند مسائل تجاری میان کشور‌های عضو پیمان شانگهای و کشور‌های قدرتمندی همچون چین، هند، پاکستان و روسیه را حل کند.

سازمان همکاری شانگهای، سازمانی میان دولتی است که در سال ۲۰۰۱  از سوی کشور‌های چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی پایه گذاری شد و در سال‌های بعد، ایران، مغولستان، پاکستان، هند، افغانستان و بلاروس به عنوان اعضای ناظر به این سازمان پیوستند.

عضویت کشور‌های هند و پاکستان به عنوان عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای که در سال ۲۰۱۵ تأیید شد، سال ۲۰۱۷ در اجلاس سران کشور‌های عضو این سازمان در کشور قزاقستان به تصویب رسید.

اهمیت اقتصادی سیاسی این سازمان

دو کشور «چین» و «روسیه»، نقش اصلی و تعیین کننده را در این سازمان بازی می‌کنند؛ علاوه بر اعضای اصلی، ابتدا مغولستان در سال ۲۰۰۴  عضو ناظر شد و یک سال بعد، رهبران این سازمان درخواست آمریکا را برای عضو ناظرشدن در آن رد کردند.

در همان زمان آن‌ها توافق کردند که جایگاه ناظر را به ایران، هند و پاکستان بدهند و بدین ترتیب ایران، پاکستان و هند در سال ۲۰۰۵  و افغانستان در سال ۲۰۱۲  و پس از آن بلاروس به عنوان عضو ناظر به سازمان ملحق شدند.

شهریور سال گذشته هم ایران پس از ۱۶سال حضور به عنوان عضو ناظر در سازمان همکاری شانگهای توانست به عضویت دائم این سازمان درآید. میزان اقتصاد ۱۲ عضــو ســازمان همکاری شانگهای، معادل ۹/ ۲۲ درصد از اقتصاد جهانی است.

در واقع سازمان همکاری شانگهای یک سازمان اقتصادی امنیتی و بر خلاف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و پیمان ورشو سابق است که نزدیک به نیمی از جمعیت جهان را در خود جای می‌دهد و از ظرفیت بسیار زیادی برای تبدیل شدن به یک قطب بزرگ اقتصادی در جهان از جمله بهره مندی از نزدیک به ۳۵درصد خشکی‌های جهان، عضویت دو قدرت بزرگ شورای امنیت در درون خود و البته عضویت سه کشور قدرتمند گروه بریکس برخودار است.

هند، چین و روسیه، سه قدرت نوظهور اقتصادی هستند که در قالب گروهی به نام «بریکس» نیز با دو کشور برزیل و آفریقای جنوبی همکاری‌های گسترده سیاسی و اقتصادی دارند. بریکس نام گروهی به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور است که از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی پنج کشور عضو آن تشکیل شده است.

در ابتدا این گروه بریک نام داشت، اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی، به «بریکس» تغییر نام یافت؛ هرچند اعضای گروه بریکس در رده کشور‌های در حال توسعه یا اقتصاد‌های در حال ظهور هستند، عموما به واسطه اقتصاد‌هایی با رشد پرشتاب و فراگیر و نفوذ تأثیرگذار بر امور جهانی و منطقه ای، از دیگر کشور‌ها متمایز می‌شوند.

حالا هم ایران در راستای سیاست اول همسایگان دولت سیزدهم با تمرکز بر همسایگان خود در آسیای میانه و شرکای خود در سازمان همکاری‌های شانگهای، پیشنهادی مبنی بر تأسیس یک بانک ارائه کرده است.

مقابله دسته جمعی با تحریم‌های غرب

به گفته محمدحسین فضلی، رئیس شورای سیاست گذاری رویداد بین المللی ایران اسکوکواکس ۲۰۲۲ (نمایشگاهی برای به اشتراک گذاشتن فعالیت‌های اقتصادی بین کشور‌های سازمان همکاری شانگهای، حوزه خلیج فارس- با هدف بی اثرسازی تحریم‌ها که قرار است مهر امسال با مشارکت ۲۶ کشور برگزار شود)،

پیشنهاد ایجاد بانک مشترک و ایجاد سامانه‌ای مانند سوئیفت به کشور‌های عضو این پیمان ارائه شده است. در تجربه‌ای مشابه، کشور‌های حوزه اتحادیه اروپا، بانک مرکزی اروپا را تأسیس و این بانک را مسئول اجرای سیاست پولی منطقه یورو شامل ۱۹ کشور با هدف حفظ تعادل قیمت‌ها از طریق کنترل تورم کردند.

از وظایف مهم بانک مرکزی اروپا در منطقه یورو، می‌توان به ارائه دستورالعمل عملکردی مالی برای ۱۹کشور عضو اتحادیه اروپا که از یورو استفاده می‌کنند و همچنین تعیین نرخ بهره و سیاست‌های پولی منطقه اشاره کرد.

یکی از اهداف مهم ایران از ارائه چنین پیشنهادی در سازمان همکاری شانگهای، ایجاد محلی برای تصمیم گیری‌های مهم اقتصادی درخصوص تورم منطقه تحت پوشش سازمان همکاری شانگهای است؛ ضمن اینکه اگر دو پیشنهاد واحد پولی مشترک و بانک مشترک ایران به سرانجام برسد، سازمان همکاری‌های شانگهای می‌تواند بیش از پیش دایره نفوذ خود را در مقابل اتحاد‌های غربی گسترش دهد و به اعضای خود هم اعتباری دوچندان بخشد.